Cash on Delivery, czyli czym jest usługa COD w e-commerce?

Co to jest płatność przy odbiorze?

Definicja i znaczenie

Płatność przy odbiorze, znana również jako Cash on Delivery (COD), to metoda rozliczenia, w której klient uiszcza należność dopiero w momencie dostarczenia przesyłki przez kuriera lub odbioru w punkcie. W praktyce oznacza to, że sprzedawca wysyła towar bez wcześniejszej zapłaty, a środki otrzymuje po potwierdzeniu doręczenia. Taka forma płatności daje klientom możliwość zweryfikowania produktu przed zapłatą, co zwiększa ich poczucie bezpieczeństwa. Dla sklepów internetowych to rozwiązanie może pomóc w zdobyciu zaufania nowych odbiorców – szczególnie na rynkach, gdzie zaufanie do płatności online jest nadal ograniczone.

Różnice między COD, COA i Collect on Delivery

Choć skrót COD jest najczęściej używany, w branży transportu i logistyki funkcjonują także pojęcia COA (Cash on Advance) oraz Collect on Delivery. COA oznacza przedpłatę gotówkową – klient płaci z góry, przed wysyłką towaru. Z kolei Collect on Delivery to termin pokrewny COD, stosowany zwłaszcza w usługach międzynarodowych lub pocztowych, gdzie dostawca nie tylko pobiera płatność, ale również przekazuje środki sprzedawcy w określonym czasie. Różnice między nimi wynikają głównie z uwarunkowań lokalnych i standardów danego przewoźnika lub kraju.

Dlaczego płatność za pobraniem jest popularna?

Popularność płatności przy odbiorze wynika z prostoty i zaufania, jakim cieszy się wśród kupujących. W wielu przypadkach klienci preferują zapłatę dopiero po otrzymaniu towaru, aby uniknąć ryzyka ponoszenia kosztów za produkt, którego jeszcze nie widzieli. Tego typu metoda wciąż cieszy się dużą popularnością wśród osób o tradycyjnych nawykach zakupowych, które wolą gotówkę od płatności elektronicznych. Dla sprzedawców oznacza to możliwość dotarcia do nowych grup odbiorców i dostosowania oferty do preferencji klientów, którzy oczekują prostych i zaufanych rozwiązań płatniczych.

Na rynkach Europy Środkowo-Wschodniej zaufanie do zakupów online wciąż się buduje, dlatego dla konsumentów istotne znaczenie mają przejrzystość kosztów, szybkość realizacji zamówienia oraz prosty proces zwrotu.
Co ciekawe, płatności za pobraniem, które w Europie Zachodniej niemal całkowicie ustąpiły miejsca płatnościom online, w tym odroczonym, w krajach takich jak Rumunia, Bułgaria czy Węgry nadal dominują. To wyraźny sygnał, że kupujący podchodzą do e-handlu z większą ostrożnością, a poziom zaufania do sprzedawców internetowych dotyczący dostarczenia towaru pozostaje ograniczony. Ze tego względu, oferując płatność za pobraniem, zwiększasz swój zasięg sprzedaży, a Twoje oferta staje się bardziej atrakcyjna dla konsumentów z Europy Środkowo-Wschodniej. 

Zalety i wady cash on delivery

Zalety: Zwiększenie zakupów impulsywnych i zaufania klientów

Oferowanie płatności przy odbiorze może znacząco pomóc w zwiększeniu sprzedaży. Klient, który nie musi podawać danych karty ani logować się do bankowości internetowej, szybciej podejmuje decyzję o zakupie. Taka forma płatności buduje też zaufanie i minimalizuje obawy związane z oszustwami internetowymi. Dla sklepu oznacza to często wzrost liczby zamówień, szczególnie wśród nowych klientów, którzy dopiero zaczynają zakupy w środowisku online.

Wady: Ryzyko zwrotów i dodatkowe koszty logistyczne

Cash on delivery ma dwie podstawowe wady. Kluczowy aspekt, a właściwie minus metody płatności przy odbiorze to podwyższone ryzyko odmowy przyjęcia przesyłki. Klient, który nie zapłacił wcześniej, łatwiej rezygnuje z zakupu, zwłaszcza przy dłuższym czasie dostawy lub zmianie decyzji zakupowej. Nie należy również zapominać o bardziej przyziemnym aspekcie, jakim jest niezastanie odbiorcy pod wskazanym adresem. Wybierając sposób płatności tj. przelew online, BLIK, czy płatność odroczona, paczka zaczeka na klienta w punkcie odbioru, co może ułatwić mu jej odbiór. Jeśli jednak płaci za pobraniem, a nie będzie go pod wskazanym adresem dostawy, dla sklepu oznacza to nie tylko brak przychodu, ale również konieczność poniesienia kosztów wysyłki i zwrotu towaru. 

Ciekawostką może być dla Ciebie fakt, że klienci eMAG, rumuńskiej platformy e-commerce, zamawiają często ten sam produkt od kilku sprzedawców i odbierają tylko tę przesyłkę, która dotrze jako pierwsza, wybierając za każdym razem opcję cash on delivery. W obliczu tych faktów, ekspresowa dostawa oraz możliwość płatności za pobraniem decydują o powodzeniu sprzedaży na rynku RU. Chcąc zbudować zaufanie kupujących w Europie Środkowo-Wschodniej, skorzystaj z naszego wsparcia!

Oferując możliwość usługę pobrania płatności podczas dostawy towaru, musisz liczyć się z wydłużonym czasem rozliczenia. Środki z pobrania trafiają na Twoje konto sprzedawcy z opóźnieniem (najczęściej po kilku dniach roboczych).

Koszty dodatkowe związane z płatnością przy odbiorze

Przewoźnicy zazwyczaj pobierają dodatkową opłatę za przesyłki za pobraniem, stanowiącą stałą kwotę lub procent wartości należności. W zależności od operatora mogą pojawić się również koszty przekazu środków, ubezpieczenia gotówki czy obsługi ewentualnych reklamacji. Przy dużej liczbie takich zamówień rośnie także obciążenie administracyjne – konieczne jest monitorowanie inkas, uzgadnianie kwot i rozliczeń. Z tego powodu część sklepów wprowadza minimalną wartość zamówienia lub dopłatę przy wyborze płatności za pobraniem.

Regiony popularności płatności przy odbiorze

Kraje, w których COD jest popularne

Płatność przy odbiorze wciąż dominuje w wielu regionach świata, zwłaszcza w kontekście zamówień w sklepie internetowym. W Europie jest szeroko stosowana w krajach Europy Środkowo-Wschodniej (Polska, Rumunia, Węgry, Czechy), a także na Bałkanach i w Turcji.

Jak wskazuje raport BEA „Passport 2024”, w Bułgarii to właśnie płatność przy odbiorze ma najwyższy w strukturze metod płatności i wynosi on aż 55,14% dla zamówień w sklepie internetowym. W Rumunii w I kwartale 2024 r. pobranie odpowiadało za 50,2% transakcji e-commerce, choć trend jest malejący. Prognozy Innoship zakładają stopniowy spadek do poziomu 41% do 2030 r. Z kolei na Węgrzech badania Mastercard & GKID pokazują, że w2024 r. ok. 59% płatności za zakupy online zostało zrealizowanych za pobraniem przy doręczeniu artykułów.

A jak sytuacja kształtuje się w Polsce? Wyniki raportu „E-commerce in Poland 2024” wskazują, że39% kupujących online skorzystało z płatności przy odbiorze. Dodatkowo dane z analizy pokazują, że aż 60,7% polskich sklepów online oferuje płatność przy odbiorze. 

Dlaczego w Indiach, na Bliskim Wschodzie i w ZEA COD jest popularny?

Na tych rynkach płatność przy odbiorze to nie tylko kwestia zaufania, ale także preferencji kulturowych i infrastrukturalnych. Gotówka pozostaje tam dominującą formą rozliczeń, a wielu klientów nie posiada konta bankowego lub karty. W krajach takich jak ZEA czy Arabia Saudyjska doręczenia do biur i punktów recepcyjnych są normą, co ułatwia dokonywanie zakupów i płatności gotówkowe. Dodatkowo, wysoki udział młodych konsumentów dopiero zaczynających zakupy online sprawia, że płatność za pobraniem pełni rolę „pomostu” między handlem tradycyjnym a cyfrowym.

Usługi kurierskie i płatność przy odbiorze

InPost: Usługi i limity

InPost oferuje pobranie dla kuriera i wybranych paczkomatów; limity kwotowe i wagowe zależą od umowy oraz formy rozliczeń, a środki przekazywane są przelewem.

DHL: Limity i opcje płatności

DHL realizuje COD w serwisach krajowych i wybranych międzynarodowych; akceptowane są różne formy (gotówka/terminal), z limitem pobrania określonym taryfą.

Poczta Polska: Limity i dodatkowe usługi

Pobranie dostępne w usługach paczkowych/listowych; operator oferuje przekaz środków na konto lub przekazem pocztowym i opcje Aviso/SMS.

GLS Poland: CashService i metody płatności

GLS CashService umożliwia pobranie gotówką lub kartą u kuriera; kwota maksymalna oraz terminy rozliczeń wynikają z cennika i umowy.

Pocztex i EMS: Usługi kurierskie z COD

Pocztex (Poczta Polska) udostępnia COD z rozliczeniem na rachunek nadawcy; EMS w obrocie międzynarodowym oferuje pobranie tam, gdzie dopuszcza je kraj doręczenia.

E-commerce i płatność przy odbiorze w Polsce

Statystyki użycia COD w polskim e-commerce

Udział płatności za pobraniem systematycznie maleje na rzecz BLIK i odroczonych płatności, jednak mimo wszystko, wciąż stanowi istotny wolumen w segmencie pierwszych zakupów i na marketplace’ach o silnej bazie konsumentów „gotówkowych”.

Platformy e-commerce oferujące płatność przy odbiorze

Popularne silniki (Shopify, WooCommerce, PrestaShop) oraz marketplace’y (np. Allegro, eMAG) umożliwiają włączenie cash on delivery w checkoutcie i integrację z API przewoźników.

Strategie dla sklepów internetowych w zarządzaniu ryzykiem COD

Aby ograniczyć ryzyko odmów, warto wdrożyć kilka prostych zasad: ustawić limit wartości zamówienia dla COD, weryfikować adresy i numery telefonów klientów. Pamiętaj, że tradycyjna komunikacja z klientem - telefoniczna lub za pośrednictwem SMS, jest również skuteczna - możesz w ten sposób wymagać potwierdzenia złożenia zamówienia w Twoim sklepie internetowym.

Dobrym rozwiązaniem jest też monitorowanie wskaźników odmów i rentowności zamówień za pobraniem. Niektóre sklepy stosują dodatkową opłatę za opcję cash on delivery lub oferują tę metodę tylko stałym klientom. Kluczem jest równowaga między dostępnością usługi a kontrolą ryzyka finansowego.